آیین سیاشکر را کی به جا بیاوریم؟
اواخر پاییز و اوایل زمستان که می‌شود، کشاورزان گیلانی بعد از پایان فصل برداشت برنج و چند ماه استراحت، آماده کار دیگری می‌شوند. آنها لوله‌های نیشکر را که معمولا در فصل بهار کاشتند، بعد از حدود ۷ ماه، می‌بُرند و به همیاری تمام اعضای خانواده، شکر سیاه تولید می‌کنند. با تولید این شکر غیرسفید و غیرمصنوعی هم مشغول کار هستند، هم درآمد خانواده را بیشتر می‌کنند و هم کام مصرف‌کنندگان این شکر بامزه را شاد و شیرین کرده‌اند. در کشت این محصول کم‌شناخته‌شده ولی ارزشمند از هیچ کود و سم شیمیایی استفاده نمی‌شود. هرچند اسم این شکر، سیاشکر است ولی رنگ واقعی آن قهوه‌ای و بدون رنگ و مواد افزودنی است.
شیرین‌کاری سیاشکر با نان لاکو
سیاشکر برای خود غذای کاملی است و یک‌تنه می‌تواند بار انرژی روزانه ما را به دوش بکشد. ممکن است وقتی سیاشکر در نان لاکوی ساوا لقمه و پیچیده شود، طعمش همراهی بی‌نظیری با عطر نان داشته باشد. لقمه‌های سیاشکر و نان لاکو محصول ساوا لقمه‌هایی است که می‌تواند ما را آماده روزهای کار و ورزش کند؛ لقمه‌های که می تواند گوشه‌ای از کوله کوهنوردی‌مان باشد و ما را به یک قدم نزدیک‌تر به صعود و خوردنش تشویق کند.
شیرین‌کاری سیاشکر همراه چای
این روزها همه درگیر خوردن یا نخوردن قند کنار چای هستیم. ما که دیگر عادت کردیم به مصرف روزانه چای، گسی چای را با انواع شیرین‌کننده‌ها تعدیل می‌کنیم. برای فرار از خوردن قند، یکی از بهترین تعدیل‌کننده‌ها سیاشکر است. این طور شاید بدون عذاب وجدان بتوانیم دفعات بیشتری چای بنوشیم، یا حتی چای‌مان را لیوانی بخوریم. مقداری سیاشکر را اندازه می‌کنیم و در دهان‌مان می‌گذاریم، بافتش مثل قند به راحتی آب نمی‌شود و شاید تا آخرین جرعه‌های چای‌مان شیرینی‌اش را حس کنیم. آن وقت است که طعم طبیعی و واقعی یک شیرین‌کننده را در کنار چای درک کرده‌ایم.
شیرین‌کاری سیاشکر با سرده پلا
یکی از جذاب‌ترین و دور از ذهن‌ترین شیرین‌کاری‌های سیاشکر، به ویژه در قدیم، این بوده که آن را با پلوی سرد یا به اصطلاح «سرد‌ه‌پلا» در وعده صبحانه یا عصرانه می‌خوردند. لقمه‌هایی از سیاشکر را بر روی سرده پلا، می‌گذاشتند و مانند برنج و خورش‌های معمول امروزی لقمه‌ای کامل می‌خوردند. گاهی هم لقمه را مجلل‌تر می‌کردند و گردو و انگور خمس هم کنارش می‌گذاشتند؛ لقمه پَروارتر و رنگین‌تر. ما هم می‌توانیم از این شیوه‌ی جذاب قدیمی تبعیت کنیم و گاهی که کته می‌پزیم مقداری جداگانه کنار بگذاریم که سرد شود و در میان‌وعده‌مان همراه با سیاشکر ساوا تجربه کنیم. اگر که محصول انگور خمس ساوا را هم تهیه کرده باشیم که دیگر داستان «منو این همه خوشبختی محاله» برای‌مان پیش می‌آید.