پرسش‌های متداول درباره چای ایرانی

تاریخ چای در ایران از اواخر سلطنت ناصرالدین‌شاه شروع می‌شود که حاج محمدحسین اصفهانی، معروف به کمپانی و ملقب به امین‌الضرب، از تاجران برجسته‌ی قاجار، بذر چای را به ایران آورد ولی به ‌نتیجه‌ی دلخواه نرسید. حدود چند سال بعد میرزا محمدخان کاشف‌السلطنه در دوره‌ی مظفرالدین‌شاه از هندوستان تخم چای را آورد و در شهر لاهیجان کاشت که آب و هوایش شبیه مناطقی از هیمالیا بود که کشت چای اولین بار در آنجا رقم خورد. امروزه مزارع چای ایرانی از طوالش (تالش) در گیلان تا نزدیکی‌های چالوس در مازندران، به‌ویژه در فومن، رشت، لاهیجان، لنگرود، رودسر و تنکابن گسترده شده است.
تاریخچه چای در ایران را در مجله غذا و نوشیدنی ساوا بخوانید.

چای سیاه دم شده دومین نوشیدنی محبوب دنیاست. اما اهمیت چای ایرانی اعلی در این است که هیچ افزودنی یا مواد نگهدارنده‌ای نداشته باشد. اگر کمی آب سرد روی چای ایرانی و خارجی بریزیم، می‌بینیم بعد از مدت برابر، فنجان چای خارجی رنگ و عطر می‌دهد ولی فنجان چای ایرانی‌مان بدون تغییر رنگ و بو می‌ماند.
چای ایرانی منبع قوی‌ای از آنتی اکسیدان است، کالری بسیار پایینی دارد و در برخی پژوهش‌ها تاثیرات ضد سرطان در بانوان برای چای سیاه در نظر گرفته شده است. به صورت کلی چای به دلیل وجود فلوراید در آن از تشکیل پلاکت در دهان جلوگیری می‌کند و چای ایرانی به دلیل فقدان رنگ مصنوعی، تاثیرات منفی روی رنگ دندان ندارد.

چای‌های ایرانی خوب کاملا طبیعی و بدون هیچ‌گونه رنگ، اسانس، مواد افزودنی و شیمیایی دیگر است. در واقع بهترین چای ایرانی چایی است که هیچگونه افزوده‌ای نداشته باشد. در حالی‌که به خیلی از چای‌های خارجی رنگ، عطر و اسانس مصنوعی اضافه شده و به همین دلیل زوددم هستند و زودتر عطر و رنگ‌شان مشخص می‌شود.

بهترین و باکیفیت‌ترین انواع چای ایرانی، چای دوبرگ و یا چای سرگل بهاره‌ی لاهیجان است که از غنچه و برگ ریز بالایی بوته‌ی چای است و طبیعتا مقدارش کم‌تر است. چای دوبرگ ساوا در همین رده‌ی بالای کیفی قرار می‌گیرد که به علت نوع فرآوری و استفاده از جوانه‌های مرغوب و نازک انتهای بوته، به داشتن رنگ طبیعی، طعم و عطر قوی‌تر و تندتری معروف و به اصطلاح لب‌دوزتر است.
راهنمای کامل خرید بهترین چای ایرانی را در مجله غذا و نوشیدنی ساوا بخوانید.

دم کردن چای بخش جدایی ناپذیر لذت نوشیدن آن است. برای دم آوری حرفه‌ای، بهتر است از قوری چینی استفاده کنید. ابتدا قوری را گرم کنید، آب را جوش بیاورید. برای این کار از آب تازه که اکسیژن بیشتری دارد استفاده کنید. چای خشک را با آب جوش تر کنید و تا زمان طلایی برای دم کشیدن صبر کنید.
ما آئین حرفه‌ای دم آوری چای ایرانی را در مجله غذا و نوشیدنی ساوا به صورت مفصل آموزش داده‌ایم. روش دم کردم چای ایرانی را بخوانید. برای مطالعه بیشتر اینجا را بخوانید.

هر چای مدت زمان مخصوص خود برای رسیدن به نقطه‌ی دم آوری طلایی را دارد. چای ایرانی به دلیل فرانید تولید و عدم استفاده از افزودنی‌ها و خصوصا رنگ مصنوعی، زمان بیشتری برای رنگ و عطر دهی به آب جوش نیاز دارد. با این همه چای‌های ایرانی نیز در دم آوری یک‌سان نیستند. مثلا چای صبح ساوا، وقت‌شناس‌تر است و زودتر از چای‌های ایرانی مرسوم آماده‌ی نوشیدن می‌شود.

مقدار کافئین موجود در چای‌های مختلف متفاوت است. مثلا چای صبح ساوا به دلیل استفاده از جوان‌ترین برگ‌ها، کافئین و تانن بالاتری دارد. میزان کافئین موجود در چای ارتباط مستقیمی به نوع برگ مورد استفاده در تهیه چای دارد.

چای‌های ایرانی خوب کاملا طبیعی و بدون هیچ‌گونه رنگ، اسانس، مواد افزودنی و شیمیایی دیگر است. در حالی‌که به خیلی از چای‌های خارجی رنگ، عطر و اسانس مصنوعی اضافه شده و به همین دلیل زوددم هستند و زودتر عطر و رنگ‌شان مشخص می‌شود. اگر کمی آب سرد روی چای ایرانی و خارجی بریزیم، می‌بینیم بعد از مدت برابر، فنجان چای خارجی رنگ و عطر می‌دهد ولی فنجان چای ایرانی‌مان بدون تغییر رنگ و بو می‌ماند. 
غیر از این، نمی‌توانیم به روند عمل‌آوری چای‌های خارجی و یک‌دست و باکیفیت بودن برگ‌هایش همیشه اطمینان کنیم. خیلی از پاکت‌های چای‌های خارجی از برگ‌های کهنه، پودر و خاکه‌ی چای پر شده و با معطر کردنش این بی‌کیفیتی از چشم ما پنهان است.

برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد کاتچین های موجود در چای، مانند EGCG که در چای های سبز و سفید به وفور وجود دارند، منجر به افزایش سوخت و ساز بدن شما می‌شوند. به عبارت دیگر به جز گرمای ناشی از نوشیدن چای داغ، افزایش سوخت و ساز در بدن شما منجر به تعرق بیشتر می‌شود.

به صورت کلی، مواد غذایی که حاوی کافئین هستند می‌توانند نوعی از وابستگی را در انسان ایجاد کنند. کافئین می تواند در گیرنده های آدنوزین واقع در مغز شما قرار گیرد و از اتصال آدنوزین به آن ها جلوگیری کند. کمبود آدنوزین در نتیجه باعث می‌شود سلول های مغزی شما احساس خستگی کنند. بنابراین بدن شما مقادیر بیشتری از محرک های طبیعی دیگر مانند دوپامین را ترشح کند که احساس خستگی را بیشتر سرکوب کرده و به شما کمک می کند هوشیار بمانید. در نتیجه ترک ناگهانی نوشیدن چای می‌تواند مشابه شرایط ترک وابستگی را در شما ایجاد کند. بیشتر بخوانید.